ĐIỆN NÃO là gì ...

1. Điện não đồ là gì?

Điện não đồ (EEG – Electroecephalogram) là một xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh ghi lại hoạt động điện sinh học của não bằng các điện cực kim loại dán ở da đầu. Một số ít trường hợp, điện cực được đặt ở bề mặt vỏ não hoặc trong chất não. Các tế bào não giao tiếp với nhau thông qua các xung điện. Những điện cực làm biến đổi hoạt động điện thành các sóng (sóng não) trên bản ghi điện não, được ghi lại bởi một máy đa âm, truyền đến màn hình máy tính.

Ghi điện não có thể được thực hiện bằng nhiều phương pháp khác nhau, tùy từng trường hợp hoặc bệnh lý:

   - Điện não đồ thường quy (ghi điện não bằng các điện cực đặt trên da đầu).

   - Điện não đồ video (ghi hoạt động điện não phối hợp với quay video).

   - Ghi đa ký giấc ngủ (ghi hoạt động của não khi ngủ kèm theo ghi điện tim, hoạt động của cơ, của hô hấp và của nhãn cầu khi ngủ).

   - Điện não đồ vỏ não hoặc điện não đồ định vị (ghi hoạt động của não khi phẫu thuật trong sọ).

2. Tại sao phải đo điện não?

Ghi điện não đồ có thể xác định những thay đổi trong hoạt động của não (sóng điện não bất thường), giúp chẩn đoán một số bệnh lý thần kinh như bệnh động kinh. Bên cạnh đó, phương pháp này cũng hữu ích trong chẩn đoán hoặc điều trị các chứng rối loạn sau:

   - Rối loạn giấc ngủ: hoảng sợ ban đêm, nói mơ, nghiến răng khi ngủ,...

   - Hội chứng ngừng thở khi ngủ.

   - U não.

   - Tổn thương não do chấn thương sọ não.

   - Rối loạn chức năng não do nhiều nguyên nhân.

   - Viêm não.

   - Đột quỵ não.

   - Sa sút trí tuệ.

   - Đau đầu: đau đầu Migraine.

   - Đánh giá mức độ hôn mê.

   - Đánh giá tình trạng chết não, ...

3. Đo điện não có nguy cơ gì không?

Ghi điện não là phương pháp an toàn và không gây đau. Trong một số trường hợp có động kinh, quy trình thực hiện có thể kích hoạt co giật ở người bệnh nhưng kỹ thuật viên thực hiện đều được đào tạo để kiểm soát mọi tình huống có thể xảy ra. Mức độ khó chịu khi thực hiện ghi điện não thường không có hoặc rất ít. Các điện cực không truyền điện vào người bệnh mà chúng chỉ ghi lại hoạt động điện của não bộ.

4. Chuẩn bị như thế nào khi đo điện não?

* Trước khi thực hiện.

   - Bác sĩ sẽ kiểm tra lại chỉ định, chống chỉ định, tình trạng toàn thân cũng như bệnh sử. Người bệnh cần cam kết đồng ý thực hiện thủ thuật.

   - Người bệnh phải tránh các thực phẩm hay thức uống có chứa caffeine ít nhất 8 giờ trước khi thực hiện ghi điện não, do caffeine có thể ảnh hưởng đến kết quả. Người bệnh cũng cần tham khảo ý kiến bác sĩ về các loại thuốc đang sử dụng: thuốc an thần (có thể phải ngừng sử dụng trước 03 ngày), thuốc chống động kinh (thì không nhất thiết phải ngừng),... Nếu có sử dụng thiết bị tạo nhịp tim, hãy thông báo cho bác sĩ.

   - Trước khi làm điện não đồ, người bệnh cần gội đầu sạch và để khô tóc nhưng không nên sử dụng dầu xả, kem dưỡng tóc, thuốc xịt hoặc gel tạo kiểu tóc vì các sản phẩm này có thể khiến việc cố định điện cực lên da đầu gặp khó khăn hoặc bị nhiễu sóng thu được.

* Trong khi thực hiện.

   - Kỹ thuật viên sẽ đo kích thước đầu và đánh dấu vị trí dán điện cực lên da đầu người bệnh. Trước khi đặt các điện cực, da đầu phải được làm sạch để giảm trở kháng chỗ tiếp xúc giữa điện cực và da đầu. Sau đó, kỹ thuật viên tiến hành gắn điện cực, sử dụng một chất kết dính đặc biệt. Đôi khi, người bệnh sẽ được đội một loại mũ trùm dẻo có sẵn các điện cực này.

   - Người bệnh cần nhắm mắt thư giãn trong tư thế thoải mái, nằm yên khoảng 3 – 4 phút sau đó thực hiện nghiệm pháp nhắm mở mắt (mở mắt trong vòng 10 giây, sau đó nhắm mắt). Vào những thời điểm khác nhau, kỹ thuật viên có thể yêu cầu người bệnh thực hiện một vài động tác như: hít thở sâu (nghiệm pháp tăng thông khí) trong vài phút hoặc nhìn vào một ánh sáng nhấp nháy (nghiệm pháp kích thích ánh sáng),…

* Sau khi thực hiện.

   - Kỹ thuật viên giúp người bệnh tháo gỡ các điện cực hoặc mũ trùm. Nếu không gây mê, người bệnh thường sẽ không gặp phải tác dụng phụ sau thủ thuật và có thể trở lại với sinh hoạt bình thường. Trong trường hợp có gây mê, người bệnh cần đi cùng người nhà để không phải tự lái xe vì thuốc an thần cần thời gian để hết tác dụng.

   - Quá trình thực hiện ghi điện não thường mất từ 30 – 60 phút. Nếu có gây mê thì thời gian có thể sẽ kéo dài hơn.

5. Kết quả đo điện não:

Bác sĩ sẽ phân tích kết quả khảo sát điện não của bạn và kết hợp thăm khám lâm sàng (rất quan trọng) để đưa ra chẩn đoán chính xác.

* Các loại sóng điện não cơ bản.

   - Alpha: tần số 8 – 13Hz, biên độ 20 – 100 microVolt, dạng hình sin, phân bố rõ vùng đỉnh, chẩm, thái dương sau.

   - Beta: tần số >13Hz, biên độ < 20 microVolt, trội ở vùng trán – trung tâm.

   - Theta: tần số 4 – 7Hz, biên độ 30 – 60 microVolt.

   - Delta: tần số < 4Hz, biên độ thường cao.

Các sóng nhiễu:

   - Nhiễu sinh lý: cử động mắt, cử động lưỡi, mồ hôi da, hô hấp, nhiễu điện cơ, nhiễu điện tim,…

   - Không sinh lý: do điện cực, thiết bị, môi trường.

* Kết quả điện não đồ bất thường hay gặp.

   - Các sóng chậm: có thể gặp trong tổn thương cấu trúc não (sóng chậm thường khu trú) hay liên quan mật thiết với các hoạt động động kinh hoặc do các bệnh lý não.

   - Các bất thường về biên độ:

      + Biên độ thấp cục bộ do tổn thương vỏ não, tổn thương choán chỗ trong hay ngoài sọ.

      + Biên độ thấp lan tỏa gặp trong trường hợp bệnh nhân lo lắng gây giảm tính đồng bộ của hoạt động vỏ não, cũng có thể gặp trong trường hợp có tổn thương vỏ não hay rối loạn chức năng vỏ não.

      + Điện não đẳng điện.

      + Biên độ tăng cục bộ trong khuyết sọ.

   - Các hoạt động có chu kỳ:

      + Hoạt động có chu kỳ khu trú ở một bên bán cầu có lúc xuất hiện độc lập ở hai bán cầu.

      + Các bất thường này có thể gặp trong các tổn thương não cấp tính như: Đột quỵ, viêm não, cũng có thể gặp ở các trường hợp động kinh lâu năm.

      + Hoạt động có chu kỳ toàn thể: có thể gặp trong bệnh não chuyển hóa, ngộ độc, thiếu oxy, bệnh Creutzfeldt – Jakob (bệnh bò điên).

      + Dạng bùng nổ – ức chế hay dạng ức chế – bùng nổ: thường gặp trong các bệnh não nặng.

   - Động kinh:

      + Điện não đồ sẽ ghi nhận xem có các phóng điện dạng động kinh hay không, khu trú hay toàn thể, vị trí ở đâu,…

Khi bạn cần đừng ngần ngại. Hãy liên hệ ngay với chúng tôi  1900 86 86 16